Marcin Horbowy - Powiatowy Urząd Pracy w Słupsku

Bezrobocie w Powiecie Słupskim oraz metody jego ograniczania

I. Krótka charakterystyka Powiatu Słupskiego.

Powiat Słupski leży na Środkowym Wybrzeżu, w zachodniej części Województwa Pomorskiego. Zajmuje powierzchnię równą 2.304 km2 i jest największym powiatem w województwie. 
Tworzy go 10 jednostek administracyjnych: miasto Ustka, miasto-gmina Kępice oraz gminy: Damnica, Dębnica Kaszubska, Główczyce, Kobylnica, Potęgowo, Smołdzino, Słupsk i Ustka. Na strukturę organizacyjną powiatu składa się 175 sołectw i 327 miejscowości.
Społeczność powiatu liczy 95 tys. osób; 55,2% z nich jest w wieku produkcyjnym, prawie jedna trzecia - to ludzie młodzi, około 15% to renciści emeryci. W miastach żyje 21,6 tys. osób, na wsi zaś 78,4%.
Podstawowymi działami gospodarki są: rolnictwo, leśnictwo i przemysł rolno-spożywczy, obuwniczy, turystyka i gospodarka morska. Ogółem produkcją zajmuje się około 14% czynnych zawodowo mieszkańców.
Duże upaństwowienie gospodarki, a zwłaszcza rolnictwa, spowodowało po zmianach ustroju gospodarczego duże bezrobocie. W lipcu 2001 r. w Powiecie Słupskim bez pracy pozostawało 30,81 % osób zawodowo czynnych. Pod względem stopy bezrobocia słupski rynek pracy przekracza średnią województwa pomorskiego. W porównaniu z rynkiem pracy Trójmiasta sytuacja wygląda bardzo niekorzystnie.
Przeciwdziałanie bezrobociu jest jednym z głównych zadań powiatu poszukującego nowych możliwości rozwojowych. Wpływ na to ma polityka regionu tworząca coraz lepsze warunki do inwestowania, rozwoju drobnej i średniej przedsiębiorczości oraz lepsze wykorzystanie środków z Funduszy Pracy. Od 1997 roku działa Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna obejmująca obszar 135 ha. Tereny są atrakcyjnie położone, zaledwie 2 km od centrum Słupska i 15 km od portu handlowo-rybackiego w Ustce. Strefa została ustanowiona na 20 lat i ma wygenerować nowe miejsca pracy w rejonie o dużym bezrobociu. Zakłada się, że powstanie w niej co najmniej 5 tys. stałych miejsc pracy. Inwestorzy po spełnieniu określonych warunków w całości zwolnieni są z podatku dochodowego. Rozwój strefy będzie w znacznym stopniu kreował rozwój gospodarczy w powiecie. Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A . w Słupsku wydała już 7 firmom zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w strefie.
Drugą ważną inwestycją jest Bałtyckie Centrum Rybołówstwa w Ustce. Ma ono stać się głównym ośrodkiem w kraju, dostosowującym polskie rybołówstwo bałtyckie i śródlądowe do wspólnej polityki rybackiej Unii Europejskiej. Jako pierwsza powstaje przy nim Aukcja Rybna, która stworzy warunki do skutecznego obrotu rybami morskimi, słodkowodnymi i ich przetworami. Bałtyckie Centrum Rybołówstwa ma szansę stać się magnesem przyciągającym nowe inwestycje.
Region słupski uznany został za atrakcyjny dla przedsiębiorców zagranicznych. Działalność produkcyjną, handlową i usługową w powiecie prowadzi około 60 spółek z udziałem kapitału zagranicznego. Przeważa kapitał holenderski (55,6%), niemiecki (21,1%), duński (14,6). Obecny jest też kapitał belgijski, austriacki, kanadyjski, bułgarski, szwajcarski, włoski, amerykański, azjatycki. Spółki zagraniczne zajmują się produkcją z drewna i metalu, chowem zwierząt gospodarskich, produkcją i usługami z zakresu rolnictwa, handlem artykułami spożywczymi i przemysłowymi, warzywnictwem, ogrodnictwem, przetwórstwem ryb i produkcją mleczarską. Największe zakłady zagraniczne to fabryka "Nestle" oraz fabryka Mebli Tapicerowanych "Flair Poland" w Kobylnicy. W gminie Damnica prowadzi działalność duża spółka holenderska Farm Frites Poland 2, zajmująca się uprawą ziemniaków dla lęborskiej fabryki frytek Farm Frites. Inne spółki holenderskie i niemieckie rozlokowały się w gminach: Potęgowo ("Agro East Europe", "Dutch Contractors" w Łupawie, "Fertimix Contractros" w Karżnicy, "Radamko" w Głuszynie), Słupsk ("Interfrys" w Kusowie), Kępice ("Agrar" w Biesowicach), i w gminie Główczyce ("Spółka Rolna Główczyce").
Zjawisko bezrobocia w powiecie słupskim zaistniało podobnie jak w całym kraju z dużym nasileniem na przełomie roku 1990. Na koniec tego okresu liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła ca 16,8 tys. W kolejnych latach bezrobocie kształtowało się następująco: w 1991 r. wyniosło 37,3 tys. bezrobotnych, w 1992 - 45,8 tys. w 1993 - 54,2 tys. osób, osiągając na koniec 1994 r. liczbę 56,4 tys. osób. Najwyższy poziom bezrobocia w ówczesnym województwie słupskim (obejmującym dzisiejsze powiaty: słupski, bytowski, człuchowski, lęborski i sławieński) miał miejsce w styczniu 1995 r. i wyniósł 57,6 tys. osób. W następnych latach następował systematyczny spadek bezrobocia, i tak: w 1996 roku wynosił 49,4 tys. osób, w 1997 - 37,8 tys. osób, 1998 - 36,8 tys. osób. 
Specyfika bezrobocia w powiecie słupskim mimo, iż najwięcej, bo około 1/4 pozostających bez pracy pochodzi z działu przemysłu, zmusza do poświęcenia szczególnej uwagi i działań zjawisku bezrobocia agrarnego. 
W okresie przekształceń struktury gospodarki na terenie powiatu, likwidacji uległy 73 państwowe gospodarstwa rolne w drodze przejęcia ich przez Agencje Własności Rolnej Skarbu Państwa, zatrudniające poprzednio ca 14,5 tys. osób. Grupa ta nieomal w całości powiększyła stan bezrobocia. Są to w większości pracownicy, nie posiadający kwalifikacji pozwalających znaleźć zatrudnienie poza rolnictwem, nie wyrażający jednocześnie zainteresowania przekwalifikowaniem bądź wyuczeniem nowego zawodu (Szerzej na ten temat w nr 7/2001 "Rynku Pracy").
W okresie transformacji gospodarczej w powiecie słupskim uległa likwidacji także większość zakładów przemysłowych, co przy wysokim bezrobociu agrarnym spowodowało, że jest ono zaliczane do regionów o głębokiej depresji społeczno-ekonomicznej.
Gospodarkę regionu cechuje deficyt kapitału własnego oraz, jak dotąd nieznaczne zainteresowanie inwestorów zagranicznych. Sytuacja taka wymaga podjęcia zintegrowanych działań wojewody i jego służb, samorządów gmin i podmiotów gospodarczych przy szerokim zainteresowaniu i pomocy rządu, w kierunku przełamania kryzysu gospodarczego. Nie bez znaczenia jest więc funkcjonowanie na rynku regionu systemów urzędów pracy, jako administracji specjalnej, uczestniczącej w restrukturyzacji gospodarki, ale przede wszystkim podejmującej konkretne działania, zmierzające do łagodzenia skutków bezrobocia, poprzez celowe i efektywne wykorzystanie środków Funduszu Pracy.

I. Struktura i bilans bezrobotnych

Według stanu na dzień 31 sierpnia 2001 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Słupsku wynosiła 21.319 osób. W liczbie tej 9.379 osób to mieszkańcy miasta Słupsk, a 11.694 mieszkańcy powiatu słupskiego. Praktycznie we wszystkich gminach odnotowuje się przyrost liczby bezrobotnych. Obrazuje to poniższa tabela:

Dynamika liczby bezrobotnych w gminach powiatu słupskiego 
wg stanu na dzień 30 czerwca 2000 roku 

Źródło: Dane własne PUP w Słupsku.
Bezrobocie w powiecie słupskim jest bezrobociem długotrwałym. W statystyce dominują osoby pozostające bez pracy, powyżej 12 miesięcy, z niskim poziomem wykształcenia, ludzie młodzi i kobiety. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych utrzymuje się ciągła przewaga kobiet, która oscyluje w granicach od 52-54%. Bezrobotne mieszkanki wsi stanowią 48,4% ogółu zarejestrowanych kobiet. Prawa do zasiłku nie posiada 47,8% kobiet, 78,6% ogółu kobiet pracowało przed rejestracją, natomiast 21,4% nie posiada żadnego stażu pracy. Bez przygotowania zawodowego znajduje się 39,3% kobiet, które najdłużej pozostają bezrobotnymi.
Absolwenci zarejestrowni w Powiatowym Urzędzie Pracy w Słupsku stanowią 5,3% ogółu bezrobotnych. Na dzień 30.08.2001r. było to 627 osób. Analiza stanu bezrobotnych absolwentów wykazuje, że 73,0% stanowią absolwenci szkół średnich, 24,6% to absolwenci szkół zawodowych, 1,7% - absolwenci szkół wyższych oraz 0,7% absolwenci szkół specjalnych. Prawa do zasiłku nie posiada 89,8% .
Bezrobocie w powiecie słupskim dotyczy przede wszystkim ludzi młodych. W młodzieżowych grupach wieku 15-17 lat i 18-24 lata bezrobotni stanowią 30,5% całej populacji. Następne pod względem wielkości populacje bezrobotnych w wieku 35-44 lata, tj. 27,2% oraz bezrobotni w wieku 25-34 lata - 25,9%. Są to grupy wiekowe o najwyższej aktywności zawodowej. W każdej z wymienionych populacji występuje przewaga kobiet, która średnio wynosi 56%. Populacja bezrobotnych w wieku powyżej 45 lat stanowi 16,4%. Jedynie w tej grupie wiekowej występuje przewaga mężczyzn - 56% ogółu bezrobotnych. Cechą silnie wpływającą na stopień zagrożenia bezrobociem jest wiek ludności aktywnej zawodowo. Na najwyższe ryzyko znalezienia się w kategorii bezrobotnych narażona jest młodzież.
Wśród bezrobotnych dominują osoby bez przygotowania zawodowego (z wykształceniem podstawowym), które stanowią 42,6% populacji bezrobotnych. Następną pod względem wielkości grupę stanowią bezrobotni z wykształceniem zawodowym - 34%. W obu wymienionych grupach przeważają mężczyźni. Populacja bezrobotnych z wykształceniem średnim stanowi 22,6% i charakteryzuje się zdecydowaną przewagę kobiet - 72,7%. Najmniej liczną grupą są bezrobotni z wykształceniem wyższym 0,8%, także w tej grupie przeważają kobiety - 53,9%.
Największy problem w zwalczaniu bezrobocia stanowią osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych, a także z wykształceniem zawodowym. W powiecie słupskim bezrobotni o niskim poziomie wykształcenia, to przede wszystkim pracownicy dawnych PGR-ów i przedsiębiorstw przemysłowych. Osoby te charakteryzuje bierność zawodowa, gdyż nie zdobyli w młodości żadnych kwalifikacji, udokumentowanych świadectwem szkolnym i trudno im funkcjonować na bardzo konkurencyjnym dziś rynku pracy. Bezrobotni z wykształceniem podstawowym nie chcą, najczęściej, zdobywać kwalifikacji na kursach i szkoleniach organizowanych, przez urząd pracy. Liczba bezrobotnych z wykształceniem najniższym wynika, najprawdopodobniej, ze zmian naturalnych w strukturze ludności. Starsze pokolenie, gorzej wykształcone, zastępowane jest przez młodsze, którego przedstawiciele rzadziej kończą edukację na poziomie podstawowym. Bezrobotni z wykształceniem podstawowym to pozostałość poprzedniego systemu. Ludziom przyzwyczajonym do opiekuńczej roli państwa, trudno dostosować się do zmieniającego się otoczenia. Nie wykazują oni żadnej inicjatywy w poszukiwaniu nowej pracy, gdyż najłatwiejszym źródłem dochodu są zasiłki dla bezrobotnych lub zasiłek socjalny z opieki społecznej. Największą grupę bezrobotnych, jak wcześniej wspomniano stanowią osoby z wykształceniem zawodowym. Są to osoby wykwalifikowane, ale w nowych warunkach okazały się zbiorem zbyt licznym i dlatego ich udział w strukturze bezrobotnych był taki duży.
Bezrobocie w powiecie słupskim ma charakter bezrobocia długotrwałego, w którym udział bezrobotnych, pozostających bez pracy powyżej roku, wynosi ponad 38%. Okres pozostawania bez pracy jest jednym z czynników określających sytuację na rynku pracy. Długi okres pozostawania bez pracy wyraźnie zmniejsza szansę na ponowne zatrudnienie.

III. Sposoby przeciwdziałania bezrobociu w powiecie słupskim

Polityka rynku pracy obejmuje działania o charakterze pasywnym i aktywnym. Głównym celem działania urzędów pracy jest dążenie do obniżenia poziomu bezrobocia oraz tworzenie nowych miejsc pracy. 
Podstawowym celem pasywnej polityki rynku pracy jest łagodzenie skutków bezrobocia poprzez: zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki i świadczenia przedemerytalne, wcześniejsze emerytury, odprawy pieniężne z tytułu zwolnień pracowników, z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz zasiłki i świadczenia społeczne. Polityka pasywna finansowana jest ze środków Funduszu Pracy oraz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa. Nie prowadzi jednak ona do tworzenia miejsc pracy, tylko tymczasowo pomaga przetrwać ludności pozostającej bez pracy. Jej wpływ na zmniejszanie bezrobocia przejawia się w umożliwieniu trwałej dezaktywizacji zawodowej części zasobów pracy. 
Do aktywnych form działalności urzędów pracy, zmierzających do ograniczenia rozmiarów i skutków bezrobocia, należy zaliczyć: udzielanie bezrobotnym pożyczek na podejmowanie działalności gospodarczej oraz zakładom pracy na tworzenie dodatkowych miejsc pracy, organizowanie i finansowanie prac interwencyjnych i robót publicznych, organizację i finansowanie przyuczenia do zawodu i przekwalifikowania bezrobotnych, aktywizację zawodowa absolwentów szkół, prowadzenie tzw. programów specjalnych przez samorządy gminne. I na tę właśnie formę przeciwdziałania bezrobociu kładziony jest główny nacisk. 
Środki finansowe na realizacje aktywnych programów polityki rynku pracy pochodzą z Funduszu Pracy. Powiat słupski objęty został w lutym 2000 r. programem aktywizacji wsi przeciwdziałania bezrobociu do 2002r.
Program ten przewiduje utworzenie do 2002 r. 1 997 stałych miejsc pracy poza słupską Specjalną Strefą Ekonomiczną, a razem z nią - 2 538 miejsc pracy. Zakłada się, iż miejsca pracy powstać powinny w ramach organizowanych robót publicznych i interwencyjnych, programów specjalnych PUP, rozwijanej działalności gospodarczej w nowo powstających firmach i SSSE. 
Udzielanie pożyczek bezrobotnym chcącym otworzyć własną działalność gospodarczą oraz przedsiębiorcom tworzącym dodatkowe stanowiska pracy w swoich zakładach to jedno z głównych zadań Referatu Wspierania i Rozwoju Przedsiębiorczości działającego w strukturze Powiatowego Urzędu Pracy w Słupsku.
O tym, ile oraz na jakie cele udzielane były pożyczki w ciągu ostatnich trzech lat, mówią dane zamieszczone poniżej:
- W 1997 roku udzielono 34 pożyczek (27 na rozpoczęcie działalności gospodarczej, 6 na dodatkowe miejsca pracy, i 1 w ramach programu specjalnego). Pozwoliło to na zatrudnienie 74 osób.
- W 1998 roku udzielono 67 pożyczek (41 na działalność gospodarczą, 20 na dodatkowe miejsca pracy, i 6 w ramach programów specjalnych). Dały one zatrudnienie 258 osobom.
- W 1999 roku udzielono łącznie 26 kredytów (15 na działalność gospodarczą, 9 na dodatkowe miejsca pracy, 2 w ramach programu specjalnego). Dzięki udzielonym pożyczkom utworzone zostały 64 miejsca pracy.
Na dzień 01.10.2001r. Powiatowy Urząd Pracy w Słupsku obsługuje 219 pożyczek, z czego: na działalność gospodarczą - 78, na dodatkowe miejsca pracy - 37, pod programy specjalne - 9, umowy trójstronne ze SSIGiP - 27. 
Dzięki, tej formie przeciwdziałania bezrobociu utworzono w tym roku 334 miejsca pracy. Referat Wspierania i Rozwoju Przedsiębiorczości współpracuje również, z organizacjami mającymi na celu, organizowanie pomocy ludziom chcącym rozpocząć działalność na własne konto. Jedną z nich jest Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości (SSIGiP). Wynikiem tej współpracy jest zawieranie tzw. umów trójstronnych, które dotyczą odsetek od pożyczek udzielonych przez Fundusz Przedsiębiorczości, funkcjonujący przy Stowarzyszeniu. Pożyczki te mają oprocentowanie wyższe, niż te udzielane z Funduszu Pracy, po zawarciu umowy Urząd Pracy zwraca pożyczkobiorcy różnicę w odsetkach.
Pomimo pewnych trudności w ściągnięciu należności pożyczki na tworzenie dodatkowych miejsc pracy oraz uruchomienie własnej działalności gospodarczej można ocenić, jako dobrą formę przede wszystkim aktywizacji bezrobotnych. 
Kolejną instytucją z którą współpracuje Powiatowy Urząd Pracy jest Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa (AWRSP). Jest to współpraca potrzebna i pożądana, z uwagi na to, że problem bezrobocia na terenach popegeerowskich jest główną bolączką tutejszego urzędu.
Krajowy Urząd Pracy wraz z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, uruchomił w 1998 roku linię kredytową, której środki finansowe przeznaczono na kredytowanie przedsięwzięć, w zakresie małej przedsiębiorczości o charakterze pozarolniczym przy zatrudnieniu bezrobotnych, byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych oraz członków ich rodzin. Na terenach wiejskich lub w miastach do 20 tys. mieszkańców, z preferencją dla powiatów (gmin) uznanych za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, zwłaszcza rejonów, gdzie funkcjonowały państwowe gospodarstwa rolne. Do grupy tej należy także powiat słupski.
Kredyt może być przeznaczony na przedsięwzięcia gospodarcze w dziedzinie produkcji lub usług, obejmujące:
- zakup, budowę, rozbudowę, modernizację lub adaptację obiektów produkcyjno-usługowych,
- wyposażenie inwestycyjne tych obiektów w maszyny, urządzenia i ręczne narzędzia pracy, w tym również środki transportowe, jednoznacznie związane z realizowanym przedsięwzięciem.
O kredyt mogą ubiegać się:
- rolnicy i członkowie ich rodzin oraz inne osoby fizyczne, zamieszkałe na terenach wiejskich lub w miastach do 20 tys. mieszkańców,
- osoby prawne (spółki prawa handlowego) i spółki prawa cywilnego działające na terenach wiejskich lub w miastach do 20 tys. mieszkańców,
- osoby fizyczne i prawne spoza terenów wiejskich lub miast do 20 tys. mieszkańców, ale tylko w przypadku, gdy inwestycja jest zlokalizowana na tym terenie.
AWRSP refunduje także część kosztów wynagrodzenia, pracodawcom prowadzącym działalność pozarolniczą, którzy tworzą nowe miejsca pracy dla bezrobotnych, byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych bądź najbliższych członków ich rodzin oraz pracowników gospodarstw w administrowaniu lub jednoosobowych spółek agencji, z którymi ustalono termin rozwiązania umowy o pracę.
Również Starosta Powiatu Słupskiego Stanisław Kądziela podpisał w dniu 27 lipca 2000r. umowę z Agencją Własności Skarbu Państwa oddział w Gdańsku dotyczącą "Porozumienia o współpracy w zakresie tworzenia warunków na rzecz aktywizacji zawodowej i pozyskiwania nowych miejsc pracy dla mieszkańców osiedli popegeerowskich powiatu słupskiego".
Zadania Powiatowego Urzędu Pracy w Słupsku, wynikające z tego porozumienia to:
- opracowanie programów umożliwiających tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem, poprzez wykorzystanie z zasobu AWRSP wolnych obiektów i gruntów nieprzydatnych rolniczo,
- opracowanie programu organizowania kursów, podnoszących kwalifikacje zawodowe byłych pracowników PGR i ich rodzin, w zawodach poszukiwanych na rynku pracy, ze szczególnym uwzględnieniem pracodawców tworzących miejsca pracy poza rolnictwem,
- partycypowanie w kosztach refundacji wynagrodzeń, pracodawcom tworzącym nowe miejsca pracy poza rolnictwem,
- partycypowanie w kosztach inwestycji infrastrukturalnych na obszarach popegeerowskich,
- partycypowanie w kosztach dojazdu lub zakwaterowania byłych pracowników PGR i ich rodzin, podejmujących pracę poza miejscem zamieszkania.
W wyniku tej umowy opracowano do tej pory 21 umów o zorganizowanie szkoleń dla bezrobotnych, którzy udokumentują pracę własną lub członków rodziny w byłych PGR-ach. W ramach zawartych umów przewiduje się przeszkolenie 295 osób. Obecnie prowadzone są następujące szkolenia: minimum sanitarne ( 18 osób), obsługa kas fiskalnych ( 16 osób), brukarz (11 osób), obróbka wstępna ryb (9 osób), filetowanie ryb (10 osób), uprawa roślin zielarskich ( 12 osób), obsługa wózków jezdniowych ( 12 osób), podstawy księgowości z komputerem (16 osób) oraz malarz - tynkarz (8 osób). 
Dział Pośrednictwa Pracy, Poradnictwa Zawodowego i Szkoleń prowadzi również kluby pracy na terenie gmin powiatu. Jednym z głównych zadań tych klubów jest pomoc ludziom ze środowisk wiejskich. Zajęcia w klubie pozwalają także na znalezienie bezrobotnych, którzy mogliby zostać objęci, wspomnianym wyżej, programem. W pierwszym półroczu 2001 roku na szkolenia skierowano 355 bezrobotnych. Kolejną formą aktywnego pośrednictwa pracy są Giełdy Pracy, organizowane dla pracodawców, w celu właściwego doboru kandydatów na określone miejsca pracy. W okresie od 01.01.2001 r. do 31.03.2001 r. przeprowadzono 5 Giełd Pracy na następują ce stanowiska pracy: agent ubezpieczeniowy, ślusarz i przedstawiciel handlowy.
Organizacja prac interwencyjnych, robót publicznych, miejsc pracy dla absolwentów, stażystów należy do Działu Programów Rynku Pracy. 
W ramach programów rynku pracy (umowy subsydiowane) w pierwszym półroczu 2001r. powiatowy urząd pracy sfinansował 844 miejsca pracy. Do prac interwencyjnych skierowano 230 osób. W ramach robót publicznych zatrudnienie znalazło 186 osób. Programy specjalne objęły 17 nowych osób. Poza tym udzielono 26 pożyczek, podpisano umowy absolwenckie dla 8 osób, oraz 22 osoby skierowano na staż. 
Reasumując rozważania na temat bezrobocia w Powiecie Słupskim zauważyć należy, iż konieczne jest przejście od polityki łagodzenia skutków bezrobocia do eliminacji jego źródeł. Jest to główny cel programu aktywizacji wsi do 2002 r. Podstawowym jego założeniem jest stwierdzenie, że zatrudnienie i bezrobocie są integralnymi elementami gospodarki.
Działania osłonowe muszą być zastąpione aktywną polityką tworzenia nowych miejsce pracy, poprzedzaną szeroko podjętą aktywizacją bezrobotnych. Dlatego też, tam gdzie jest to możliwe, trzeba dążyć do przesunięcia środków z działań osłonowych na aktywizujące. Obecnie za rozwiązywanie problemów bezrobocia odpowiedzialny jest we współdziałaniu z samorządem gmin, samorząd powiatowy oraz Powiatowy Urząd Pracy w Słupsku, który otrzymał w 2000 r. na tzw. Fundusz Aktywny o około 70% środków mniej, niż w 1999 r. Stąd powstała ogromna potrzeba ochrony, przede wszystkim, istniejących miejsc pracy, a nie tylko tworzenia nowych.
Jednak podstawowy wpływ na poziom bezrobocia zawsze będzie miało utrzymanie wysokiego tempa rozwoju gospodarczego. Ziemia Słupska ma wiele atutów: czyste środowisko, bliskość morza, strefę ekonomiczną, zasoby siły roboczej, potencjał akademicki, dorobek kulturalny. Jednak tych silnych stron regionu nie dostrzegają poważni inwestorzy. Lokalni przedsiębiorcy szansę upatrują w funduszach pomocniczych Unii Europejskiej. Wykazują przy tym, niedostateczne jeszcze, przygotowanie podmiotów do pozyskiwania tych pieniędzy oraz funkcjonowania na rynkach Unii. Nie należy lekceważyć też, innych form poszukiwania kapitału np. poprzez lokalne fundusze poręczeń kredytowych, czy banków branżowych i regionalnych.