Trwająca w Polsce reforma rynku pracy, mająca na celu m.in. efektywne świadczenie pomocy osobom bezrobotnym, wymaga doskonalenia i dalszego rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego na rynku pracy. Podmioty prywatne na zasadach partnerstwa powinny w szerszym niż dotychczas zakresie włączyć się w model aktywizacji, przede wszystkim tych osób bezrobotnych, które są najbardziej oddalone od rynku pracy.
Celem strategicznym projektu pilotażowego „Partnerstwo dla Pracy" było wypracowanie optymalnego i wspierającego urzędy pracy modelu współpracy pomiędzy wojewódzkim urzędem pracy i powiatowymi urzędami pracy a agencjami zatrudnienia oraz innymi partnerami rynku pracy w celu stworzenia efektywnego systemu aktywizacji bezrobotnych na poziomie województwa.
Główną inspiracją do opracowania w/w projektu pilotażowego była potrzeba przetestowania innej niż wówczas istniejąca metody radzenia sobie ze skalą bezrobocia długotrwałego i skalą osób bezrobotnych zagrożonych chronicznym bezrobociem, z którą bardzo trudno poradzić sobie tylko siłami urzędów pracy.
Zakładano, że w efekcie pilotażu:
- przetestowany zostanie polski model zlecania usługi aktywizacyjnej (rozumianej jako kompleks działań lokujących bezrobotnych na rynku pracy), który inspirowany jest rozwiązaniami w zakresie współpracy służb zatrudnienia z podmiotami niepublicznymi w innych krajach oraz wypracowanymi rozwiązaniami krajowymi,
- dokonana będzie ocena funkcjonalności i efektywności zaproponowanych nowych rozwiązań w zakresie zlecania usługi aktywizacyjnej, w szczególności wypracowane zostaną zasady szczegółowe i rozwiązania konieczne dla systemowego wdrożenia tego rozwiązania na polskim rynku pracy.
Realizację projektu pilotażowego „Partnerstwo dla Pracy" rozpoczęto w 2012 r. w trzech województwach: mazowieckim, podkarpackim i dolnośląskim - na podstawie umów o realizację i zakończono w 2014 r., przy czym same działania aktywizacyjne wobec uczestników pilotażu realizowane były przez okres 9 m-cy.
Założono, że osoby bezrobotne zostaną objęte działaniami aktywizacyjnymi oferowanymi przez agencję zatrudnienia, w ramach testowanego zlecania działań aktywizacyjnych, której wyboru dokonał samorząd województwa w oparciu o przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych. Natomiast wybrany w danym województwie dostawca usług (agencja zatrudnienia) aktywizował bezrobotnych skierowanych przez powiatowe urzędy pracy biorące udział w pilotażu a wytypowane przez marszałka województwa.
Uczestnicy pilotażu zostali zdefiniowani na podstawie analizy rynku pracy, z której wynikało, że największy problem w zakresie lokowania w zatrudnieniu mają przede wszystkim osoby długotrwale bezrobotne, a także kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, osoby powyżej 50 roku życia oraz osoby niepełnosprawne.
Łącznie, w trzech województwach, do dostawcy usług w ramach w/w pilotażu skierowanych zostało 3 117 osób bezrobotnych.
Wynagrodzenie dla dostawcy usług uzależnione było od uzyskanego efektu zatrudnieniowego. Projekt pilotażowy testował model płatności, w którym wynagrodzenie wypłacane było w czterech transzach należnych za określone działania podjęte przez dostawcę usług, tj.:
- I transza – należność za bilans otwarcia – 20%
- II transza należność za bilans aktywizacyjny – 30%
- III transza – Premia I – 25%
- IV transza – Premia II – 25%.
Pełne wynagrodzenie należne było w przypadku, gdyby dostawca usług osiągnął na określonym poziomie wskaźnik skuteczności zatrudnieniowej i wskaźnik utrzymania w zatrudnieniu. Żaden z dostawców usług nie otrzymał IV transzy (Premii II).
Poprzez możliwość zlecania działań aktywizacyjnych na poziomie regionalnym, stworzono osobom bezrobotnym szansę skorzystania z pomocy w szerszym, niż dotychczas zakresie.
Projekt pilotażowy „Partnerstwo dla pracy" był sformułowany po to, aby na podstawie doświadczeń formułować warunki ustawowe, a nie po to aby przetestować to rozwiązanie jako docelowe. Opracowanie polskich rozwiązań zostało poprzedzone analizą rozwiązań, jakie w zakresie zlecania działań, wdrożyły inne kraje europejskie oraz pilotażem modelu zlecania działań.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż zrealizowany pilotaż nie posłużył uzyskaniu konkretnych wskaźników lecz przetestowaniu samej procedury wyboru realizatora zlecania działań aktywizacyjnych, a uzyskane z realizacji wnioski, często krytyczne, zostały wykorzystane na etapie formułowania przepisów oraz warunków zlecania i pozwoliły zbudować model finansowania, który jest bardziej skoncentrowany na efektach pracy agencji zatrudnienia z bezrobotnym.
Testowane w pilotażu rozwiązania, po ich weryfikacji, stały się częścią zmian legislacyjnych mających na celu przekazanie podmiotom zewnętrznym obsługi długotrwale bezrobotnych, m.in. rozwiązanie ustawowe różni się od testowanego w pilotażu przede wszystkim modelem płatności, w którym silniejszy akcent położono na część realizacyjną i efekty zatrudnieniowe.