Przegląd krajowy
Bezrobocie a prawo pracy / T. Liszcz // Kontrola Państwowa. - 2001, nr 3, s. 57-58.
Bezrobocie "pod osłoną" / red. I. Dryll // Nowe Życie Gospodarcze. - 2001, nr 12, s. 27.
Osłony socjalne związane z utratą pracy.
Cel : zatrudnienie produktywne : o elastyczności w kształtowaniu zasobów pracy w firmie / Z. Sekuła // Personel i Zarządzanie. - 2001, nr 12, s. 12-16.
Kolorowa szara strefa / K. Owczarek // Życie Warszawy. - 2001, nr 164 : 16.07, s. 10.
Szara strefa w Polsce - nielegalne zatrudnienie cudzoziemców w Polsce.
KRAZON wobec projektu likwidacji PFRON // Zakłady Pracy Chronionej. - 2001, nr 5, s. 5.
Rezolucja i stanowisko Krajowej Rady Zatrudnienia Osób Niepełnosprawnych w sprawie projektu likwidacji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Małe przedsiębiorstwa a zatrudnienie osób o niskim poziomie wykształcenia / L. Morawski // Ekonomista. - 2001, nr 3, s. 323-333.
Młodzi, bezrobotni, osamotnieni / A. Jakubik // Tygodnik Solidarność. - 2001, nr 26, s. 6.
Sytuacja ludzi młodych na rynku pracy - narastające bezrobocie.
Nabijanie statystyki : bezrobocie na Mazowszu / K. Lisowska, A. Gawrońska // Życie Warszawy. - 2001, nr 150 : 29.06, s. 1, 7.
Polska droga do zatrudnienia : o przyczynach bezrobocia i polityce jego zwalczania / S. Golinowska // Tygodnik Powszechny. - 2001, nr 30, s. 1, 5.
Pożyczki udzielane z Funduszu Pracy / T. Olejarz // Prawo Pracy. - 2001, nr 6, s. 19-24.
Praca tylko z komputerem / Z. Zwierzchowski // Rzeczpospolita. - 2001, nr 166 : 18.07, s. 9.
Omów. konferecji "Nauka i praca na odległość", dot. telepracy i teleedukacji, zorg. w siedzibie Senatu RP.
Prognozowanie kierunków kształcenia w kontekście potrzeb rynku pracy / E. Drogosz-Zabłocka, S. M. Kwiatkowski // Edukacja. - 2001, nr 2, s. 5-20.
Propozycje dobre / W. Kuryłek, K. Soszyński // Rzeczpospolita . - 2001, nr 169 : 21/22.07, dod. Ekonomika i Rynek, s. 3.
Analiza sposobów przeciwdziałania bezrobociu z punktu widzenia ich odziaływania (korzystnego i niekorzystnego) na gospodarkę.
Prywatna inicjatywa zamiast robót publicznych / K. Rybiński // Polityka . - 2001, nr 31, s. 59-60.
Jak walczyć z bezrobociem w Holandii i Irlandii.
Raport o zatrudnieniu w świecie 2001 : życie w pracy w gospodarce
informatycznej / M. Danuta Stefańska. - Cz. 1-2 // Służba Pracownicza. - 2001, nr 6, s. 17-19 ; nr 7, s. 24-26.
Rodzina a bezrobocie - sytuacja w Polsce / D. Graniewska // Problemy Rodziny. - 2001, nr 3, s. 9-17.
Rola małych i średnich przedsiębiorstw w polityce rozwoju gospodarczego Polski / R. Śliwiński // Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu. - 2001, nr 893, s. 473-483.
M. in. rola małych i średnich przedsiębiorstw w zmniejszaniu bezrobocia.
Transformacja rynku pracy w Polsce / J. Witkowski // Kontrola Państwowa. - 2001, nr 3, s. 40-56.
Uwarunkowania zmian na rynku pracy oraz podstawowe tendencje na rynku pracy w okresie transformacji.
Zatrudnianie cudzoziemców / W. Cajsel // Prawo Przedsiębiorcy. - 2001, nr 27/28, s. 50-53.
Zawiera wzór wniosku o udzielenie zezwolenia na zatrudnienie cudzoziemca na terytorium Polski.
Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu / M. Jankowska- Cz. 1-5 // Gazeta Prawna. - 2001, nr 58, s. 8 ; nr 59, s. 10 ; nr 63, s. 9 ; nr 64, s. 9 ; nr 66, s. 9.
________________
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 maja 2001 r. w sprawie dotacji przeznaczonych na finansowanie restrukturyzacji zatrudnienia // Dziennik Ustaw. - 2001, nr 56, poz. 586
Przegląd Zagraniczny
Ekonometricka analýza vplyvov vybraných faktorov na zamestnanost' a nezamestnanost' v Slovenskej republike / I. Šujan, M. Šujanová // Ekonomicky Časopis. - 2000, nr 4, s. 424-441, tab. wykr. bibliogr.
Ekonometryczna analiza wpływów wybranych czynników na zatrudnienie i bezrobocie w Republice Słowackiej.
Oficjalna przeciętna stopa bezrobocia w Słowacji (wg Krajowego Urzędu Pracy) wynosiła w 1997 r. 12,9%, w 1998 r. 14,6% oraz ponad 20% na koniec 1999 r. W analizie tego zjawiska skoncentrowano się na wybraniu i interpretacji najważniejszych czynników oddziałujących na popyt i podaż na rynku pracy, zestawieniu czasowych szeregów stosowanych wskaźników, skonstruowaniu regresowych równań podaży i popytu na pracę i ich interpretacji, analitycznym rozkładzie popytu i podaży według wpływu wybranych czynników oraz ogólnej ocenie ich wpływu na wzrost bezrobocia. W analizie uwzględniono zjawiska demograficzne (przyrost liczby osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym), relacje przeciętnej płacy do przeciętnej emerytury i zasiłku dla bezrobotnych, poziom i dynamika dochodu narodowego oraz poziom zatrudnienia obywateli za granicą. Ogólnie z analizy wynika, że dominującymi czynnikami wzrostu bezrobocia w Słowacji były czynniki demograficzne (przyrost ludności) oraz spadek dochodu narodowego.
Employment and unemployment in Mexico in the 1990s / G. Martin // Monthly Labor Review. - 2000, nr 11, s. 3-18, tab.
Zatrudnienie i bezrobocie w Meksyku w latach 90.
Po zawarciu przez Kanadę, USA i Meksyk porozumienia o wspólnej polityce ekonomicznej cyklicznie dokonywane są wspólne analizy sytuacji m.in. na rynku pracy tych krajów. Mimo, że różnią się one między sobą pod wieloma względami, do analizy tej stosowane są jednolite, jednakowe dla wszystkich mierniki. Po ich zastosowaniu do meksykańskiego rynku pracy i zbadaniu trendów zatrudnienia w tym kraju po 1994 r. (był to rok głębokiego kryzysu ekonomicznego) okazało się, że kraj ten ma dużo niższe bezrobocie i korzystniejsze tendencje w zatrudnieniu niż jego dużo lepiej rozwinięci pod względem gospodarczym partnerzy. Przyczyną tak pozytywnej sytuacji jest specyficzny dla warunków meksykańskich rynek pracy nieformalnej. Przedstawiono analizę zmian na meksykańskim rynku pracy od 1994 r. Wskazano na podobieństwa i różnice między procesami dotyczącymi zatrudnienia i bezrobocia w tym kraju i w Stanach Zjednoczonych. Oceniano sektor nieformalny w obu krajach. Omówiono zjawisko bezrobocia (skalę, dynamikę i przyczyny), odwołując się m.in. do problemów związanych z segmentacją rynku pracy.
German labour costs still highest // European Industrial Relations Review. - 2001, nr 324, s. 19-20, tab.
Koszty pracy w Niemczech ciągle najwyższe.
Omówienie ostatniego raportu Instytutu Ekonomii w Kolonii zawierającego wyniki badań dotyczących kosztów pracy w krajach uprzemysłowionych. Pierwsza część raportu prezentowała sytuację w przemyśle wytwórczym we wszystkich 15 krajach Unii Europejskiej oraz Kanadzie, Japonii, Norwegii, Szwajcarii i USA, a druga produktywność oraz przeciętne koszty pracy w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz Kanadzie, Japonii, Norwegii i USA. Dane liczbowe z 1999 r. o przeciętnych godzinowych kosztach pracy w przemyśle wytwórczym w zachodniej części Niemiec były znacząco wyższe niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Godzinowe koszty pracy rozumiane są jako podstawowa płaca godzinowa wraz z nadgodzinami, dodatkami zmianowymi oraz stałymi premiami i innymi składnikami obowiązkowymi (wynagrodzenia za urlop, premie świąteczne, składki pracodawcy na fundusz socjalny, zasiłki chorobowe, społeczne, koszty szkoleń). Przeciętne godzinowe koszty pracy w zachodniej części Niemiec w 1999 r. wyniosły około 49,23 DM i były wyższe niż Norwegii (46,28 DM), najdroższego dotychczas kraju. Koszty pracy w Niemczech są aż o 39% wyższe od przeciętnych kosztów pracy w innych krajach Unii i w USA. Od 1996 r. różnica ta zmniejszyła się o około 15%, częściowo w następstwie spadku wartości marki do dolara w tym okresie. Według analiz Instytutu, najniższy poziom kosztów pracy w przemyśle wytwórczym występował w Portugalii (12,03 DM) i Grecji (16,29 DM), oraz w Hiszpanii (26,20 DM). We wschodniej części Niemiec koszty pracy są o ponad 1/3 niższe niż w części zachodniej, ale różnica ta zmniejszyła się od 1992 do 1999 r. aż o 50%. Obecnie wskaźniki ich wzrostu są bardzo zbliżone w obu częściach (3% w zachodniej i 2,7% we wschodniej). Równocześnie w Niemczech Zachodnich odnotowano wzrost poziomu produktywności, który jest obecnie najwyższy (po Holandii) w Europie. Przewiduje się, że mimo wysokich kosztów pracy Niemcy utrzymają dotychczasowe tempo rozwoju, ponieważ skorzystają gospodarczo z deprecjacji euro, która rozpoczęła się w 2000 r.
The increased labour market participation of Dutch students / P. van der Meer, R. Wielers // Work, Employment and Society. - 2001, nr 1, s. 55-71, tab. bibliogr.
Wzrastający udział studentów holenderskich w rynku pracy.
Od początku lat 80. bardzo znacząco wzrósł udział studentów holenderskich w rynku pracy tego kraju. W pierwszej część artykułu omawiającej zmiany pozycji studentów na rynku pracy w Holandii, autorzy dowodzą, że przyczyną zachodzących procesów była zmiana systemu finansowania studentów oraz wzmocnienie systemów zatrudniania przez pracodawców pracowników na czas nieokreślony. W drugiej część koncentrują się na zagadnieniu wzajemnych zależności pomiędzy masowymi zwolnieniami pracowników niewykwalifikowanych w Holandii, a wzrostem udziału studentów w rynku pracy tego kraju. Wskazano na wyraźną jednoczesną granicę czasową odpływu z rynku pracy pracowników o niskich kwalifikacjach i przypływu siły roboczej studentów. Z badań wynika, że studenci zajęli te same opuszczone miejsca pracy nie wymagające wysokich umiejętności i zamiast tak, jak do tej pory podejmować pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy lub pracę tymczasową, wykorzystali szansę powstałą na rynku pracy i stworzyli silną konkurencję niewykwalifikowanej sile roboczej.
Left out of the employment boom // Labour Research. - 2001, nr 2, s. 12-13, tab.
Wychodzenie z boomu w zatrudnieniu.
W 2000 r. bezrobocie wśród brytyjskiej młodzieży w wieku poniżej 25 lat, było tak nieduże, że mówiono nawet o pełnym zatrudnieniu w odniesieniu do tej grupy pracujących. Analiza danych dotyczących poszczególnych regionów kraju wykazała jednak, że nie wszędzie sytuacja jest tak pozytywna. Główna linia podziału przebiega między częścią południową, gdzie bezrobocie młodych niemal nie istnieje, a północną, gdzie sytuacja jest o wiele trudniejsza. Główną przyczyna bezrobocia jest tam niedostosowanie kwalifikacji zawodowych poszukujących zatrudnienia do oczekiwań pracodawców. Przedstawiono analizę zmiany wartości wskaźników dotyczących bezrobocia w różnych regionach Wielkiej Brytanii, skalę zjawiska i przyczyny występujących między regionami różnic. Poruszono problemy dostosowania kierunków kształcenia do zmieniających się bardzo szybko potrzeb rynku pracy.
Organisations and the transformation of the internal labour market / D. Grimshaw [et al.] // Work, Employment and Society. - 2001, nr 1, s. 25-54, tab. bibliogr.
Przedsiębiorstwa a transformacja wewnętrznego rynku pracy.
Przedmiotem badań były zmiany w zakresie polityki zatrudnienia oraz praktyki w tym zakresie jakim podlega klasyczny model funkcjonowania wewnętrznego rynku pracy. Opierając się na dokumentacji statystycznej oraz rozmowach z menedżerami czterech dużych instytucji w Wielkiej Brytanii, autorzy doszli do wniosku, że już nie funkcjonuje wiele tradycyjnych filarów wewnętrznego rynku pracy. Nowa polityka firm, koncentrująca się na rozwijaniu i udoskonalaniu praktyk w takich dziedzinach, jak szkolenia, systemy rekrutacji, płace, bezpieczeństwo zatrudnienia, rozwój kariery zawodowej pracownika, została wprowadzona pod presją rynku pracy, wymuszającą zmiany w wewnętrznej i zewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa. Przemiany na zewnętrznym rynku pracy doprowadziły do zachwiania równowagi pomiędzy pracą i kapitałem, czemu towarzyszyło osłabienie mechanizmów koordynacji i regulacji naturalnej wymiany siły roboczej. W ramach przedsiębiorstw zaistniała więc konieczność podjęcia modernizacji procesu produkcji lub dostarczania usług, włączając w to restrukturyzację tradycyjnych form organizacji pracy przy jednoczesnym skracaniu czasu pracy. Zanalizowano przykłady nowych rozwiązań stosowanych przez pracodawców w celu sprostania wymogom zmieniającego się rynku pracy i łagodzenia istniejących napięć. Większość z nich koncentruje swoje działania na umiejętnym korzystaniu ze zmieniających się warunków zewnętrznych na rynku pracy przy równoczesnym zachowywaniu istniejących systemów wewnętrznej organizacji przedsiębiorstwa.
Politika zamestnanosti vo vyspelých ekonomikách v podmienkach globalizácie / V. Juričková, P. Stanek // Ekonomicky Časopis. - 2000, nr 4, s. 468-505, tab. bibliogr.
Polityka zatrudnienia w krajach rozwiniętych w warunkach globalizacji.
Ogólnie polityka zatrudnienia krajów rozwiniętych może być rozpatrywana na dwóch poziomach. Pierwszy prezentowany jest przez globalną politykę zatrudnienia opracowaną przez instytucje Unii Europejskiej (Biała Księga z 1993 r.) oraz inne dokumenty przygotowane przez wyspecjalizowane komisje UE w latach 1997-1999. Drugi poziom stanowią narodowe koncepcje polityki zatrudnienia poszczególnych krajów członkowskich UE oraz USA. Są one znacznie zróżnicowane zależnie od sytuacji i celów stawianych przed tą polityką przez dany kraj. Oznacza to, że ani model amerykański, ani UE, ani żadnego konkretnego kraju nie może stanowić ewentualnego wzorca do bezpośredniego zastosowania. W USA bezrobocie utrzymuje się na bardzo niskim poziomie (około 4,5%), natomiast w krajach Unii jest mocno zróżnicowane, od około 4% w Austrii i Portugalii do 19% w Hiszpanii. Polityka zatrudnienia USA opiera się na założeniu minimalnej ochrony pracowników i maksymalnej elastyczności rynku pracy. Natomiast kraje UE stosują instrumenty ochrony pracowników przed zwolnieniem, których w USA w zasadzie się nie praktykuje. W Europie występuje jednak silna tendencja wzrostu liczby zatrudnionych w skróconym czasie (np. w Wielkiej Brytanii około 40%). W przeciwieństwie do USA w Europie relatywnie jest niska liczba pracowników zatrudnionych w dwóch lub więcej miejscach pracy (2-3%, a w USA około 15%).
Precarious footing: temporary employment as a stepping stone out of unemployment in Sweden / T. Korpi, H. Levin // Work, Employment and Society. - 2001, nr 1, s. 127-148, tab.
Niepewny punkt oparcia: czasowe zatrudnienie jako sposób stopniowej redukcji bezrobocia w Szwecji.
Dyskusja wokół zagadnień związanych z elastycznością rynku pracy koncentruje się przeważnie na relacjach pomiędzy pracą czasową, a stałym zatrudnieniem. Praca okresowa jest rozpatrywana z reguły jako poprzedniczka stałego zatrudnienia. Zdaniem autorów niewiele jednak wiadomo na temat wzorców mobilności i tego, jaki wpływ zatrudnienie czasowe może wywierać na bezrobocie. Bazując na wybranej grupie osób, które niedawno podjęły pracę w Szwecji, autorzy badali relacje pomiędzy zatrudnieniem na czas określony, zatrudnieniem stałym i bezrobociem w okresie jednego roku w 12 odstępach miesięcznych. Rezultaty analiz wskazują, że zdecydowana większość cierpiących z powodu bezrobocia zadowala się każdym rodzajem oferowanej pracy, zarówno pracą tymczasową, jak i stałą, okazuje się, że niebezpieczeństwo utraty zatrudnienia jest tylko niewiele mniejsze w przypadku pracy okresowej niż stałej. Wynika z tego, zdaniem autorów, że rodzaj kontraktu o pracę nie jest istotny z punktu widzenia bezrobocia długookresowego i nie wpływa na rzeczywistą jego redukcję w dalszej perspektywie. Zjawisko to odnosi się zarówno do mężczyzn, jak i kobiet, podważając tym samym wcześniejsze przekonanie o zróżnicowaniu wg płci wzorców mobilności siły roboczej.
Présentation: les jeunes sur le marché du travail, une comparaison européenne / Y. Fondeur, F. Lefresne // La Revue de la Institut de Recherches Economiques et Sociales. - 1999, nr 3, s. 5-22 bibliogr.
Młodzież na rynku pracy, porównanie europejskie.
Na podstawie danych ankietowych Eurostatu i ekspertyz niezależnych instytucji podjęto próbę określenia miejsca młodzieży na rynku pracy w Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Francji, Wielkiej Brytanii i Szwecji. Poszczególne kraje, różniąc się na polu aktywności gospodarczej, bezrobocia, szkolenia i zatrudnienia i młodzieży, wykazują wiele zgodności w zakresie polaryzacji sektorowej i klasyfikacji zawodowej młodych osób. We Francji, Hiszpanii, Szwecji i Włoszech, słabej aktywizacji zawodowej młodzieży towarzyszy sztuczne przedłużanie okresu nauki. W Niemczech i Wielkiej Brytanii okresy szkolenia i zatrudnienia ściśle się zazębiają, a większość 15-19-latków pracując jednocześnie kontynuuje kształcenie ogólne lub szkolenie zawodowe. W Niemczech, Wielkiej Brytanii i Szwecji, przy relatywnie niskiej stopie bezrobocia brak jest większego zróżnicowania grup wiekowych. We Francji, Włoszech i Hiszpanii bezrobocie jest wyższe i nierównomiernie rozłożone wśród generacji. W Wielkiej Brytanii i Szwecji relatywnie więcej młodych pracuje w częściowym wymiarze godzin w porównaniu z Hiszpanią, Włochami i Niemcami. We Francji występuje duże zróżnicowanie w zatrudnieniu młodych mężczyzn i kobiet, a zgodność utrzymuje się w układzie sektorowym. Młodzi, zarówno mężczyźni, jak i kobiety, znajdują zatrudnienie głównie w usługach (handel, hotelarstwo, gastronomia, prace porządkowe) przy relatywnie niskich wynagrodzeniach. Włączanie młodzieży do życia zawodowego z zapewnionym minimalnym wynagrodzeniem jest kontynuacją polityki tzw. "dyskryminacji pozytywnej", stwarzającej młodym przywileje na rynku pracy. W badanych krajach kwalifikacje i mobilność pracujących kształtowane są wg dwóch modeli - między przedsiębiorstwami (pracownik z kwalifikacjami potwierdzonymi dyplomem lub oceną partnerów, o wielostronnej przydatności nadaje się do przeniesienia z jednego przedsiębiorstwa do drugiego) i wewnątrz przedsiębiorstwa (ruch dokonywany między stanowiskami pracy).
Rast výkonnosti ekonomiky a nezamestnanost' v krajinach Vyšehradskej skupiny / V. Juričková, R. Rendek // Ekonomicky Časopis. - 2000, nr 4, s. 528-544, tab. bibliogr.
Wzrost efektywności gospodarki a bezrobocie w krajach Grupy Wyszehradzkiej.
Ogólnie w krajach Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Słowacja, Polska, Węgry) panuje pogląd, że po przekroczeniu transformacyjnego załamania poziom gospodarczy wrócił do poprzedniego stanu, wzrosła wydajność pracy, a najważniejszym problemem stało się utrzymanie zatrudnienia i walka z bezrobociem. Stosując metodę porównawczą dynamiki zmian czynników oddziałujących na rynki pracy tych 4 krajów (dochód narodowy, społeczna wydajność pracy, zatrudnienie) zaprezentowano metodę określenia ich wpływu na skalę występowania bezrobocia. Analizowano związki między wzrostem (spadkiem) zatrudnienia, a wzrostem (spadkiem) bezrobocia oraz między dochodem narodowym i wydajnością pracy, a wzrostem zatrudnienia. Okazało się, że nie ma linearnej zależności między spadkiem zatrudnienia, a wzrostem bezrobocia i odwrotnie. Zdarza się również, że przy zmniejszeniu się zatrudnienia bezrobocie wzrasta znacznie bardziej niż spada zatrudnienie. Zatrudnienie rośnie (bezrobocie spada) wtedy, gdy PKB rośnie szybciej niż wydajność pracy, i odwrotnie - zatrudnienie spada (bezrobocie rośnie) gdy tempo wzrostu PKB jest wyższe niż wydajność.
Reperes sur l'emploi des jeunes dans six pays européens / Y. Fondeur // La Revue de la Institut de Recherches Economiques et Sociales. - 1999, nr 3, s. 23-58, rys. bibliogr.
Punkt odniesienia do badań nad zatrudnieniem młodzieży w sześciu krajach europejskich.
Nawiązując do programu badawczego "Miejsce młodzieży na rynku pracy w sześciu krajach europejskich" posłużono się metodą opracowaną przez Międzynarodową Organizację Pracy porównywania zatrudnienia w odniesieniu do stanu nieaktywności. W tym systemie wystarczy zatrudnienie choćby prze 1 godz. w tygodniu aby być zaliczonym do aktywnych zawodowo. Rygorystyczne zasady obowiązują przy klasyfikacji uczących się, do których nie mogą być zaliczane osoby łączące działalność zawodową równolegle z nauką. Badania nad średnią stopą bezrobocia w latach 1995-1997 przyniosły informacje, że w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Szwecji było ono relatywnie niskie, Niemcy były przykładem braku zróżnicowania w ramach przedziałów wiekowych (młodzież w wieku 15-29 lat stanowiła 8,8% wobec 9% dla całej populacji aktywnej zawodowo); we Francji, Włoszech i Hiszpanii wysokiej średniej stopie bezrobocia towarzyszy znaczne zróżnicowanie wiekowe, np. w Hiszpanii przy 17,5% bezrobociu w całej populacji, młodzież w wieku 15-29 lat stanowiła 35,2%. Porównanie liczby miejsc pracy w skróconym wymiarze oparto na osobistych deklaracjach, co mimo wytycznych określających sposób oceny, może prowadzić do różnic między krajami. Badania potwierdziły, że udział pracujących w niepełnym wymiarze jest najwyższy w Szwecji (24,3%) i Wielkiej Brytanii (23,8%), średni w Niemczech (16,4%) i Francji (16%), a najniższy w Hiszpanii (7,7%) i we Włoszech (6,5%).
Wybór na podstawie Przeglądu Dokumentacyjnego GBPiZS GAJ