Departament Polityki Rynku Pracy
NOTATKA
wyjaśniająca różnice między stopą bezrobocia wg BAEL
a stopą rejestrowanego bezrobocia
1. Stopa bezrobocia jest miernikiem natężenia bezrobocia obliczanym według wzoru:
S = (B . 100) / (B + P)
gdzie:
B - oznacza liczbę bezrobotnych
P - liczba pracujących
2. W Polsce na podstawie podanego wyżej wzoru są obliczane dwie stopy bezrobocia. Jedna bazuje na definicjach przyjętych w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), druga zaś wykorzystuje definicje bezrobotnego zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz pracujących na podstawie prowadzonej przez GUS sprawozdawczości z zatrudnienia.
3 Należy podkreślić, że definicje zarówno bezrobotnych, jak również pracujących w obu badaniach istotnie się różnią. Podstawową cechą różniącą bezrobotnych wg BAEL-u w porównaniu do definicji stosowanej w urzędach pracy jest wiek bezrobotnego. W BAEL-u do osób bezrobotnych zalicza się osoby w wieku 15 lat i więcej, natomiast w urzędach pracy osoby w wieku od 18 do 60 lat dla kobiet i od 18 do 65 lat dla mężczyzn.
4 Do pracujących w BAEL-u zalicza się wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
- wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód,
- nie wykonywały pracy (np. z powodu choroby), ale formalnie miały pracę jako pracownicy najemni bądź pracujący na własny rachunek.
5 Według podanych przez GUS informacji wynika, że stopa bezrobocia wg BAEL-u za I kw. 2001 r. wyniosła 18,2% i wzrosła w ciągu kwartału o 2,2 punktu procentowego w porównaniu do IV kw. 2000 r. Głównym powodem wzrostu stopy bezrobocia było zmniejszenie liczby pracujących o 402 tys. osób oraz zwiększenie liczby bezrobotnych o 398 tys. osób. Natomiast stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu I kw. była równa 15,9%, czyli była niższa w porównaniu do stopy z BAEL-u o 2,3 punktu procentowego.
Należy zaznaczyć, że stopa bezrobocia za I kw. każdego roku jest najwyższa z uwagi na zjawisko sezonowości. Ponadto stopa obliczana wg BAEL-u jest zawyżona w porównaniu do stopy rejestrowanego bezrobocia o osoby otrzymujące zasiłki i świadczenie przedemerytalne, które nie są przez urzędy pracy zaliczane do osób bezrobotnych. Jest to zbiorowość licząca ok. 360 tys. osób.
6. Należy zaznaczyć, że w ciągu II kwartału br. nastąpiło niewielkie obniżenie
natężenia rejestrowanego bezrobocia - o 0,1 punktu procentowego (stopa bezrobocia w końcu czerwca br. wyniosła 15,8%). Nie są natomiast jeszcze znane wyniki BAEL-u za II kwartał br. Należy jednak oczekiwać, że różnice pomiędzy stopą rejestrowanego bezrobocia a stopą bezrobocia wg BAEL-u za ten okres nie będą się istotnie różnić od wyników uzyskanych w I kwartale.